Chuyện chưa kể về chuỗi biến cố êm đềm rồi găng đến nghẹt thở một thời giữa Apple và Microsoft, nhưng chung cục thảy đã được giải quyết ổn thoả nhờ lòng vị tha, cao thượng giữa hai nhà lãnh đạo vĩ đại của thế kỷ.
Bill Gates và Steve Jobs được biết đến như một cặp bài trùng lãnh đạo tài tình, xuất chúng bậc nhất trong lịch sử công nghệ thế giới dù không cùng chiến tuyến: Một người khiến cả hành tinh cuốn hút vì phần mềm của mình, người còn lại thì hút tuốt người dùng bởi các thế hệ thiết bị phần cứng. Thế nhưng, ngoài việc biết sơ qua về thành tích bề nổi giữa hai người và mối quan hệ khá hòa bình giữa Apple và Microsoft hiện nay, hiếm có ai hiểu rõ được những thăng trầm đáng nhớ về một thời "đâm nhau sau lưng" của hai ông lớn công nghệ này.
Một Steve Jobs đầy suy tính tham vọng, một Bill Gates thừa điềm tĩnh khôn ngoan
Câu chuyện tình bạn giữa Bill Gates và Steve Jobs chớm nở từ những năm cuối thập niên 1970, khi Microsoft còn chưa có bất kỳ dấu ấn nào trong làng công nghệ thiết bị phần cứng, chỉ chuyên viết code, lập trình phần mềm cho các đối tác. Lúc đó, sợi dây tương quan giữa hai doanh nghiệp khởi đầu khi Microsoft nhận về một hợp đồng béo bở: Sản xuất phần mềm cho chiếc máy tính Apple II của nhà "Táo khuyết".
Bill Gates (phải) đang nghiên cứu và làm việc tương trợ cho dự án Apple II của Apple.
Sau Apple II, Steve Jobs dần triển khai dự án thiết kế đời máy tính Macintosh vào những năm 1980, tiếp kiến đề xuất và tin cậy phó cho Microsoft nhiệm vụ làm ra một phiên bản lập trình theo ngôn ngữ BASIC biến thể mới, đi kèm một vài phần mềm soạn thảo, lập bảng đồ thị, trình chiếu thuyết trình. Nói mồm thôi chưa đủ, Steve Jobs còn cất công lặn lội từ California đến tận hội sở Microsoft ở Washington để gặp trực tiếp sếp lớn Gates, tự mình phát biểu về một viễn ảnh đầy mong ước trong tương lai sẽ được tạo nên bởi thành công của chiếc Macintosh sắp tới: Một chiếc máy tính cá nhân cho mọi người mọi nhà, với giao diện tương tác đồ họa dễ dàng, thân thiện. Đây chính là tiền đề cho nền móng của những bộ chương trình Word, Excel, PowerPoint sau này.
Về phần Gates, ông cũng rất trang nghiêm trong thương vụ hiệp tác to lớn của Macintosh, liền tù tù đi đi về về giữa cả hai hội sở công ty để đến nghe những thưa, định hướng cho hệ thống thiết kế dành riêng cho Macintosh. Tưởng ấn tượng và hoành tráng, thế nhưng nhận định của ông thì khác hẳn: "Tôi nhớ lần đầu đến Apple ở Cupertino, Steve đang giới thiệu một vận dụng có phần đơn điệu, gần như chỉ là vài vật thể nảy tưng tưng ẩn hiện trên màn hình giao diện chính. Thậm chí đó còn là vận dụng duy nhất chạy được lúc đó."
Tệ hơn, thái độ của Steve Jobs cũng có phần khiến Gates phật ý. "Thật bối rối cho tôi khi chẳng biết phản ứng ra sao, vì anh ấy cứ luôn miệng nói rằng Apple đang đảm trách một trọng trách cực lớn, Microsoft chỉ là phụ thôi. Có lẽ anh ấy đang hơi nhập tâm quá trớn vào viễn tượng trong đầu, với ý kiến rằng mình là trọng tâm, không cần ai khác nhưng sẽ sẵn lòng san sớt gánh nặng nếu ai đó quan hoài."
có nhẽ một điều khiến Steve Jobs cảm thấy hưng phấn quá độ như vậy, còn Bill Gates thì vẫn kiên trì cộng tác đến cùng với Apple là bởi giao diện đồ họa lập trình vận dụng mà cả hai hứa với nhau chính là một bước ngoặt của làng công nghệ khi đó, đến nỗi số người mà Gates phải cắt cử ở Microsoft cho việc dự dự án của Apple còn nhiều hơn tổng số nhân viên còn lại.
Làm việc nhiều với nhau, Bill Gates nhận ra tính của Steve Jobs khá bất thường trong công việc, nhất là khi xử sự với đồng nghiệp. "thường ngày Steve sẽ ở trong trạng thái rất hứng khởi, luôn miệng nói máy tính Mac là chìa khóa đổi thay thế giới công nghệ cũng như cuộc sống con người. Một lúc khác, anh ấy lại hơi 'đơ đơ', thiên nhiên nói ra toàn những tâm tình lo sợ ngấm ngầm, về dự kiến phân phối sản phẩm và nhiều toan lo, có cả xin lỗi rất tình thật..."
Biến cố đường đột, chuyển bạn thành thù
Ở thời điểm đó, Microsoft cũng đã khá nức tiếng với hệ điều hành DOS của mình, nhưng họ đã ký kết cho phép tích hợp lên máy tính của đối tác IBM. Về căn bản, giao diện của DOS khá đơn điệu và cổ điển, chỉ bao gồm những dòng lệnh tương tác dày đặc màn hình - khác hẳn với những gì mà Apple dự kiến nhờ cậy Microsoft làm cùng cho Macintosh. thành thử, trong quá trình làm việc gần gụi, nhiều nhân viên apple không khỏi lo âu về việc bị phía Microsoft thầm kín copy ý tưởng để mang về tự chế ra làm của riêng. Cụ thể, Andy Hertzfeld - một thành viên trong hàng ngũ phát triển Macinstosh - còn cho biết những đồng nghiệp ở Microsoft của anh rất hay hỏi nhiều câu về dự án hệ điều hành mới dành cho Apple, và đã nói lại với Steve Jobs nghi của mình.
Không có lửa làm sao có khói, vì đúng là Bill Gates cũng dự trù trước cho mình nước đi đó. Là một nhà lãnh đạo có tầm nhìn lớn, không khó để ông nhận ra tiềm năng của giao diện tương tác đồ họa, lấn lướt những tàn dư công nghệ của dĩ vãng để vươn lên cai trị trong ngày mai. Tình cờ hơn, ý tưởng này bản tính cũng chẳng phải do Apple hay chính Microsoft nghĩ ra, mà thuộc xuất xứ từ Xerox PARC - một công ty nghiên cứu và phát triển ở Palo Alto, California. bởi thế, Gates cho rằng Microsoft và Apple đều có quyền được "học tập" ý tưởng như nhau để tự phát triển, chẳng có lý do gì mà Steve Jobs lại cấm đoán được mình cả.
đương nhiên, Steve Jobs trước đó cũng có vài biện pháp phòng ngừa những rủi ro liên tưởng: Tạo ra một thỏa thuận với điều khoản rằng trong vòng 1 năm trước nhất tính từ khi Macintosh ra mắt, Microsoft không được phép tự làm ra một thiết kế giao diện hệ điều hành tương tự cho ai ngoài Apple. Dù vậy, may mắn không mỉm cười với Jobs khi xui xẻo thay, Macintosh phải... trình làng muộn hơn 1 năm do vài sự cố ngoài ý muốn, vượt khỏi dự trù ban đầu trong thỏa thuận. nên, Bill Gates đã mau chóng đánh bài ngửa luôn ngay trước khi hết giới hạn ngầm, thông báo công khai rằng họ sẽ sớm tung ra một phiên bản hệ điều hành có giao diện đồ họa mới cho IBM, gồm những biểu tượng tương tác và cửa sổ tác vụ.
Khỏi phải nói Steve Jobs đã sốc rồi tức giận đến nhường nào khi hay tin. Ông biết mình chẳng thể đổi thay sự thật đó nữa, nhưng vẫn nhất mực quát mắng, đòi gặp Bill Gates để làm cho ra nhẽ. Gates vẫn bình tĩnh tới gặp để bàn luận rõ trắng đen, dù có phải nhận một bài diễn văn thịnh nộ từ Jobs những rút cuộc, ông vẫn cả quyết: "Chúng tôi sẽ tạo ra Windows. Hệ điều hành có giao diện đồ họa sẽ là hướng đi mới của chúng tôi."
Cuộc gặp định mệnh như một lời từ biệt báng bổ tâm khảm của Apple này diễn ra ngay trong phòng họp chính của Steve Jobs, nơi có đến 10 lãnh đạo Apple đang dồn sự chú ý vào Gates, chờ xem sếp của mình sẽ phản ứng như thế nào. "Anh đang phá hoại công sức của chúng tôi đấy! Tôi đã in tưởng anh, để rồi hiện anh quay lại trộm cắp sau lưng tôi," Steve Jobs giận dữ. Chẳng cần phản kháng nhiều, Gates chỉ tiến tới nhìn thẳng vào mắt Jobs, nói một cách nhẹ nhõm trước khi rời đi: "Có lẽ chúng ta cần trông sự việc theo một hướng khác. Cả hai chúng ta đều đã sang 'hỏi thăm' ý tưởng của Xerox đó chứ, đâu phải mình tôi đâu?"
Chiếc máy tính Macintosh định mệnh, gây nên bao thăng trầm giữa 2 ông lớn công nghệ trong quá vãng.
Có mất mát mới thấy phép màu
Chuyện gì đến cũng phải đến, Apple quyết định dứt sạch tình cảm bằng mọt vụ kiện nổi lên trước hết, đánh dấu chuỗi ngày ghét bỏ lẫn nhau đầy tranh chấp giữa hai ông lớn công nghệ từng chung chí hướng. Hố sâu nứt rạn ngày một lớn hơn, từ những động thái ngầm dần chuyển sang công khai, không ngại dùng từ ngữ hạ thấp uy tín của nhau, gần như không còn chút hy vọng nào cho một quá vãng êm ả ngày trước.
Tưởng như tình thế này là chẳng thể cứu vãn, sau rốt sẽ tiếp chuyện kéo dài theo từng thế nối tiếp Bill Gates và Steve Jobs, nhưng KHÔNG! Chưa cần phải chờ tới lúc già yếu và có người nối nghiệp, chính Apple đã tự chủ động hàn gắn mối quan hệ vỡ vạc nhiều năm đầy âm u đó. Năm 1997, CEO Steve Jobs lên tiếng bênh vực và suy tôn Microsoft một cách đường đường chính chính, với vai trò là một cánh tay đầu tư, hỗ trợ quan trọng cho Apple trong suốt những năm công ty khó khăn cập kênh trên thị trường vì vỡ mộng, không tìm được thành công như mong muốn - bất chấp việc những mâu thuẫn chưa hẳn đã được giải quyết hoàn toàn.
Dần dà, những câu chuyện đồn thổi lẫn nhau không còn rôm rả như trước, thậm chí Steve Jobs cũng dành những năm cuối đời mình một lòng tỏ bày sự biết ơn, hâm mộ tới Microsoft, và cả những bài học mình nhận được từ người đồng nghiệp Bill Gates. Ngược lại, CEO Microsoft cũng luôn dành những tình cảm tốt đẹp nhất cho vị lãnh đạo của Táo khuyết: "Tôi thật sự kính trọng Steve - chúng tôi từng làm việc cùng nhau, "chiến tranh" lẫn nhau nhưng anh ấy vẫn luôn là động lực để tôi phấn đấu. Kể cả khi anh ấy chỉ trích tôi, tôi cũng không để bụng gì nhiều."
Dù nhiều sóng gió xảy ra nhưng rốt cuộc mỗi hiềm khích giữa cả hai đã được hóa giải.
"Tôi thật sự kính trọng Steve - chúng tôi từng làm việc cùng nhau, "chiến tranh" lẫn nhau nhưng anh ấy vẫn luôn là động lực để tôi phấn đấu. Kể cả khi anh ấy chỉ trích tôi, tôi cũng không để bụng gì nhiều."
Bill Gates
Sau khi Bill Gates về hưu và Steve Jobs cũng dần rời xa chức vụ (và cả cõi đời), tinh thần hòa hợp giữa Microsoft và Apple vẫn luôn được duy trì và phát huy. CEO Satya Nadella tại chức của Microsoft đã hợp lệ hóa quyết định đem Microsoft Office lên tích hợp trên iOS một cách rộng rãi và miễn phí, đồng thời Apple cũng không ngại giành một vị trí đẹp để điểm tên Microsoft trong những sự kiện lớn của mình. Ngoài ra, Microsoft cũng đem về trưng bày ngay tại sảnh lớn trụ sở của mình một chiếc Macintosh hàng xịn nguyên gốc - cũng chính là yếu tố "nhắc khéo" về bước ngoặt đáng nhớ trong lịch sử của hai công ty.
Cùng là hai ông lớn giang rộng cánh tay thâu tóm thị trường công nghệ, những cạnh tranh là chẳng thể tránh khỏi nhưng luôn diễn ra lành mạnh, không hề có dấu hiệu bít tất tay, bị động và thấm tháp như trước. Câu chuyện giữa Microsoft và Apple nói chung, hay của Bill Gates và Steve Jobs nói riêng đích thực đã dạy cho chúng ta một bài học về sự lẻ của tình bạn, sự hà khắc của thương trường và ý nghĩa to lớn của vòng tay két nối giúp sức trong những cảnh huống tưởng như sụp đổ, không còn đường lui.
Theo NPQM
Trí thức trẻ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét