- nhờ cậy đâu chị có cơ hội song hành cùng Tour de France hai năm liên tục 2017 và 2018?
- Tôi là người mê say đua xe đạp và đang là chuyên gia của tổ chức xe đạp thế giới UCI. Tôi đã có 5 năm rong ruổi khắp thế giới cùng các tour xe đạp chuyên nghiệp nhưng việc được tác nghiệp tại Tour de France thì quá bất thần. Nó nằm ngoài sức mường tưởng của tôi. Năm 2017, lần trước tiên tôi được mời tham dự giải đấu này với nhiệm vụ hỗ trợ cho các đồng nghiệp trong công tác rà doping. Sau giải đấu năm ngoái, tôi được ban tổ chức đánh giá số điểm A, tức là hoàn tất nhiệm vụ và đề nghị UCI tiếp điều động tôi để tương trợ giải đấu. cho nên, năm nay tôi lại được mời làm nhiệm vụ.
|
|
Phạm Vân Anh (áo vàng) luôn rong ruổi ở các giải đua trong nước lẫn thế giới trong vai trò của một chuyên gia xe đạp thế giới - UCI. Ảnh: Phạm Huy. |
- Công việc chính của chị tại Tour de France năm nay là gì ?
- Từ chặng đua thứ nhất đến chặng chín tôi nằm ở bộ phận kiểm tra doping. Từ chặng 10 đến chặng 17 thuộc bộ phận rà thông số kĩ thuật ắt các xe của cua-rơ. Sau đó, từ chặng 18 đến hết giải, tôi quay trở lại với nhiệm vụ thẩm tra doping.
- Cảm xúc của chị thế nào khi nhận được lời mời từ ban tổ chức giải đua xe danh giá nhưng cũng hà khắc nhất hành tinh này?
- Sau khi nhận lời lần đầu, tôi rất hồi hộp vì không biết công việc sẽ như thế nào, chuyển di ăn uống ra sao... Tôi từng nghe các đồng nghiệp nói nhiều về sự bao tay của giải đấu này. Tôi cũng lo sợ không hoàn thành nhiệm vụ, các tai nạn trên đường đua rồi sức khoẻ không biết có thích ứng với sự đổi thay khắc nghiệt của thời tiết ở đây hay không. Bởi, có những chặng đua 30 kilomét trước nhất nhiệt độ khoảng 29 độ, sau 80 kilomét xuống -3 độ và tại đích đến là 8 độ.
Vượt qua những chướng ngại ban đầu, khi bắt tay vào giải, tôi đã chóng vánh thích ứng với mọi thứ. Tôi vui vì mình được tin cẩn và tín nhiệm. Hàng năm những giải lớn như thế này chỉ 15 đến 20 người được chọn lọc. Đặc biệt, tại giải vừa chấm dứt, tôi là một trong 15 chuyên viên xuyên suốt giải.
|
|
Người dân Việt Nam mang quốc kỳ xuống đường cổ vũ Tour de France 2018, hình ảnh do Vân Anh ghi lại. |
- Doping là vấn nạn nhức nhối nhất của Tour de France. Chị có thể nõi rõ hơn quy trình rà soát doping tại giải đấu này?
- Chính vì có nhiều tay đua hay dùng doping ở giải đấu này nên Ban tổ chức đã siết chặt quy trình giám sát và soát. Sau khi các tay đua về đích, nếu nghi một VĐV nào đó, chúng tôi sẽ gửi một số câu hỏi cho họ trả lời. Bước thứ hai là tiến hành đo huyết áp. Tiếp theo là lấy mẫu máu rồi thẩm tra. Tuy nhiên có nhiều trường hợp không đủ mẫu máu để rà soát lượng chất cấm. Một số tay đua có cấu tạo về hồng cầu đặc biệt, nên tỷ lệ soát liều lượng chất cấm có vượt quá quy định hay không là chỉ đạt khoảng 60-70% mức độ chính xác. Với những trường hợp đó, chúng tôi phải tiến hành bước thứ năm là lấy một số mẫu khác trên cơ thể, ngoài máu. Chi tiết những vị trí nào thì tôi không thể tiết lộ.
tất thảy các mẫu thử chất cấm thường chỉ được phát hiện sau hai tuần, từ ngày lấy mẫu. Trung bình sẽ có tám cuộc rà mỗi chặng - bao gồm người đứng đầu cuộc đua và người chiến thắng của từng chặng, cộng với sáu người khác. Các mẫu của tay đua thắng chặng hoặc đoạt danh hiệu rút cuộc sẽ được lưu trữ trong 10 năm, để có thể thử lại khi các phương pháp phát hiện được cải thiện. Cơ quan chống doping và cảnh sát Pháp đã đồng ý kể từ năm 2018 sẽ tụ hợp nghiên cứu cũng như tương trợ UCI để giúp thẩm tra các VĐV nằm trong danh sách “nóng”. Trong những trường hợp đặc biệt, đội ngũ viên chức của tôi sẽ phải thu thập mẫu tức thời, thậm chí có thể "ghé thăm" những tay đua này vào giữa đêm.
- Chị gặp những thuận lợi và khó khăn nào trong việc rà doping?
- Ở các giải đua xe đạp chuyên nghiệp, việc rà soát chất cấm với các cua-rơ là thường nhật. Do đó, khi nêu tên một tay đua nào đó, họ đều hiệp tác vui vẻ chứ không khó chịu, phản ứng. Một thuận tiện nữa là hầu như 90% công việc này đều do máy móc thực hành. Bản thân tôi chỉ điều chỉnh máy móc, đo áp huyết và lấy máu cũng như một số mẫu khác để thẩm tra. Máy móc cho ra kết quả chính xác nhất.
Tuy nhiên, tôi cũng gặp không ít khó khăn như việc lấy ven tại đích đến các chặng, và điều chỉnh máy móc. bình thường máy móc chỉ xác thực 100% khi ở áp suất thường và nhiệt độ thường, nhưng có nhiều địa điểm, khu vực đích đến nhiệt độ rất lạnh. Một số VĐV sau khi đua xong đã uống nước protein hay các l oại nước khác, dẫn đến những khó khăn trong việc lấy các mẫu thử.
Một khó khăn khác là việc thường gõ cửa các VĐV vào ban đêm để lấy máu, nên nhiều người khó chịu, chửi bới. Có người thậm chí còn đòi cho chúng tôi "ăn đòn" vì phá giấc ngủ của họ.
|
|
Tour de France là giải đấu gian khổ bậc nhất thế giới. Các cua-rơ luôn nhận được sự động viên đông đảo của giới hâm mộ. Ảnh: Vân Anh. |
- Ở các tour đua xe lớn tại thế giới gần đây còn có khái niệm “doping công nghệ”. Đó là gì thưa chị?
- Ngoài doping do chất cấm, nhiều tay đua còn sử dụng xe đua của mình khác với quy định của môn thể thao này. Họ có thể gắn thêm máy móc nào đó trong xe một cách tinh tướng mà mắt thường chẳng thể thấy. Do đó, để kiểm tra dạng “doping” này, ban tổ chức có một xe chuyên dụng. Trên đó trang bị đầy đủ các thiết bị đo thông số kĩ thuật của xe đua, kèm theo đó là máy chụp citi tất các chi tiết bên trong lẫn bên ngoài xe. Sẽ có một máy chủ được kết nối với máy trên xe để cho ra các kết quả chuẩn xác nhất. Nếu đúng các tham số sẽ được bằng lòng. trái lại, nếu chỉ số xe đạp méo mó vượt quá quy định, nó sẽ trợ thì không được dùng.
Tôi xin nói thêm, "d oping công nghệ" trong thuật ngữ xe đạp được gọi là Mechanical Doping - cho đến tháng 1/2017 đã được UCI chính thức gọi với cái tên mới “Technological Fraud". VĐV có thể bị đình chỉ chí ít sáu tháng nếu họ và đội đua của họ bị phát hiện dùng động cơ ẩn trong xe đạp để tăng hiệu suất. thời kì đầu, khoảng năm 2001, loại động cơ này thô sơ và nằm bên trong yên xe. Đến khoảng năm 2009, họ bắt đầu thực hành việc đặt viên nam châm nhỏ ẩn bên trong bánh xe và việc này rất khó phát hiện. Năm 2016 doping công nghệ đấu trở lại với một thiết bị động cơ nằm trong khung dưới cùng kết nối với bàn đạp. Các cua-rơ chỉ cần đưa chân theo bàn đạp đúng nhịp thì mọi thứ sẽ tự vận hành, lúc này việc leo núi đứng dốc dài đến đâu cũng không còn là vấn đề.
|
|
Một chiếc xe đạp của vận cổ vũ được đưa vào rà "doping công nghệ". Ảnh: Vân Anh. |
- chấm dứt Tour de France năm nay đã có cua-rơ nào dính doping?
- Ngoại trừ một trường hợp đang được soát, còn lại chưa có tay đua nào ở giải năm nay bị phát hiện sử dụng doping.
- Chị tham gia nhiều giải xe đạp quốc tế lẫn một số giải ở Việt Nam, có sự khác biệt nào giữa những giải đấu này?
- Những năm gần đây, tôi tiếp xúc nhiều với các cua-rơ Việt Nam và dự một số giải đua ở Việt Nam. cơ hội tác nghiệp tại Tour de France đem lại cho tôi nhiều điều hữu ích, có thể mang về truyền tải cho xe đạp Việt Nam, cho mọi người ái mộ xe đạp ở Việt Nam để họ hiểu thêm về một Tour thứ hạng thế giới.
Nhìn chung, hầu hết các bước trong đua xe đạp đều giống nhau. Chỉ khác biệt về khâu tổ chức. Ở Việt Nam chưa có nhiều Tour xứng tầm châu Á hay thế giới nên còn hoạt động khá truyền thống như dùng các phương tiện để xác định thời kì hoàn thành chặng đua, dụng cụ đo độ dài các chặng, đánh vị trí các điểm sprint... đang còn thô sơ, dù những năm gần đây đã có nhiều sự đổi mới. Về công tác trọng tài, nhà tài trợ, tình nguyện viên, người ái mộ thậm chí là luật thi đấu ở Việt Nam cũng có nhiều sự khác biệt so với các Tour quốc tế.
Hy vọng chúng ta sẽ hăng hái học hỏi, đổi mới để tiếp cận với môi trường xe đạp thế giới, bởi Việt Nam không thiếu những VĐV tuấn kiệt có thể cạnh tranh, thi đấu ở môi trường xe đạp chuyên nghiệp, thứ hạng.
|
chấm dứt Tour de France 2018
Vô địch
(Áo Vàng): Geraint Thomas (Xứ Wales/Team Sky) 83 giờ 17 phút 13 giây
Vua nước rút (Áo Xanh): Peter Sagan (Slovakia/Bora-Hansgrohe) 477 điểm Vua leo núi ( Áo Chấm Đỏ): Julian Alaphilippe (Pháp/Quick-Step Floors) 170 điểm Tay đua trẻ xuất sắc (Áo Trắng): Pierre Latour (Pháp/AG2R La Mondiale) 83 giờ 39 phút 26 giây Đội đua Vô địch : Movistar (Tây Ban Nha) 250 giờ 24 phút 53 giây |
Đức Đồng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét