LTS: Từ Nhà Con rồng, Điện Kính Thiên, Hoàng thành Thăng Long, Thủ đô Hà Nội, nơi Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng tư lệnh ra những chỉ thị tối quan trọng tới bến Cảng Nhà rồng, thành thị mang tên Bác chỉ mất gần 2 giờ bay... nhưng dân tộc Việt Nam đã phải đi một chặng đường dài hơn 20 năm, để "Vầng trăng không còn xẻ làm đôi"...
20 năm và 55 sớm hôm, Chiến dịch Hồ Chí Minh 1975 và chiến dịch Điện Biên Phủ 1954, có sự trùng hợp nhau kỳ lạ, cùng diễn ra trong 55 đêm ngày và cùng giống nhau ở sự động não cao độ trong trận quyết đấu chiến lược rốt cuộc, góp sức tìm ra cách đánh tối ưu nhằm giành thăng lợi lớn nhất với tổn thất chí ít, cùng giành những chiến thắng vinh quang nhất...
Trong những ngày tháng 4 lịch sử của năm 1975, từ hội sở của Bộ Tổng tư lệnh tại điện Kính thiên, Hoàng thành Thắng Long những chỉ thị, mệnh lệnh tối quan trọng, những tấm gương đồng chí dũng tranh đấu, hy sinh vì độc lập, thống nhất của sơn hà đã được khắc họa rõ nét trong những dòng hồi tưởng lịch sử...
Trân trọng giới thiệu cùng độc giả loạt bài tổng hợp của tác giả Nguyễn Phước Thắng xoay quanh chủ đề này.
-----
Kỳ 1: Từ xe máy đón đặc phái viên của Bộ Chính trị... tới quyết tâm chiến lược
-----
Kỳ 3: giải phóng Trường Sa - Phải chuẩn bị gấp và bí ẩn, chỉ để cán bộ có nghĩa vụ biết
.... Chiều 4-4, Quân uỷ Trung ương điện tiếp cho Quân khu 5 về việc phải thực hành kịp thời việc tiến công phóng thích các khu vực ở Trường Sa. Nội dung điện cũng nhấn mạnh: "Việc này phải chuẩn bị gấp và bí ẩn, chỉ để cán bộ có nghĩa vụ biết".
Mệnh lệnh được thi hành tức thời. Quân khu 5 cùng Bộ Tư lệnh Hải quân khai triển kế hoạch tác chiến. Các lực lượng của Quân khu 5 cùng một biên đội tàu và lực lượng đổ bộ của Hải quân được tổ chức lại gồm:
- Các tàu chuyên chở của Đoàn 125 vừa từ Hải Phòng vào tiếp quản Đà Nẵng; những con tàu không số này vốn từng quen với "đường mòn Hồ Chí Minh trên biển", nhiều lần qua lại khu vực quần đảo Trường Sa nên đã quen nhận dạng, phân biệt các đảo, và cũng có kinh nghiệm tránh đá ngầm;
- Đội 1 Đoàn 126 đặc công là đơn vị có bề dày thành tích với cách đánh bí hiểm, bất ngờ, đã đánh chìm nhiều tàu địch ở chiến trường Cửa Việt. Chỉ huy trưởng là đồng chí Mai Năng.
Ngày 9-4, Cục Quân báo phát hiện địch rút quân khỏi các đảo ở biển Đông. Quân uỷ Trung ương điện "tối khẩn" cho các đồng chí Võ Chí Công, Chu Huy Mân, đồng điện cho đồng chí Hoàng Hữu Thái, Phó tư lệnh Hải quân ở Đà Nẵng:
"Có tin quân VNCH chuấn bị rút. Các đồng chí cho kiểm tra lại ngay và chỉ thị cho lực lượng ta hành động kịp thời theo phương án đã định. Nếu để chậm, có thể quân nước ngoài chiếm trước, vì hiện nay một số nước ngoài đang có ý đồ chiếm".
Ngày 13-4, Quân khu 5 điện về Bộ Tổng tư vấn ít kế hoạch đánh chiếm các đảo. Đại tướng điện ngay cho đồng chí Chu Huy Mân: "Các đồng chí đã tích cực tổ chức thực hành quyết định của Quân uỷ Trung ương về việc đánh chiếm các đảo. Ý kiến của Đại tướng:
1. Việc đánh chiếm các đảo cần làm đúng nhịp.
Nếu có cơ hội cụ thể mà không kịp đánh chiếm thì các nước ngoài có thể chiếm trước. Nếu địch chưa rút mà ta đã chiếm trước thì tình hình có thể trở nên phức tạp, vì lực lượng ta có hạn và việc chi viện có gặp khó khăn.
2. Do đó, thời cơ cụ thể đánh chiếm là: a) Nếu địch đã rút tất hoặc rút đại bộ phận thì đánh chiếm ngay. Nếu quân nước ngoài đánh chiếm trước thì đánh chiếm lại, b) Nếu địch mới có triệu chứng rút hoặc bắt đầu rút thì theo dõi, kịp thời đánh chiếm khi địch rút đại bộ phận, c) Khi tình hình chung của địch nguy nan, nhất là tình hình địch ở trọng tâm, thì đánh chiếm ngay.
Hai dịp cụ thể trên do đồng chí theo dõi và quyết định.
thời cơ cụ thể thứ ba, sẽ kịp thời báo khi xuất hiện" .
cơ hội đánh chiếm là như vậy, nhưng cách đánh chiếm thì sao, trong tình hình vũ khí, phương tiện của ta còn kém hơn địch cả về số lượng và trình độ đương đại?
Nhớ lại dịp kỷ niệm 15 năm thành lập Hải quân quần chúng Việt Nam, phát biểu về chiến tranh nhân dân trên mặt trận sông, biển, Đại tướng đã nhấn mạnh việc đánh địch ở ven biển, ở biển gần và ở các quần đảo của Việt Nam cần được vô cùng tôn trọng.
Lãnh đạo Quân chủng Hải quân thị sát tình hình Trường Sa khi quần đảo này mới được phóng thích. Ảnh: bảo tồn Hải quân.
song song Đại tướng căn dặn cán bộ, chiến sĩ cần vận dụng tư tưởng lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít thắng nhiều trong tác chiến của Hải quân. Biểu dương các "con tàu không số" và các đơn vị "đặc công nước", Đại tướng đại quát nghệ thuật đánh giặc của Hải quân ta là biết lấy số lượng trang bị ít hơn, kém đương đại hơn địch mà vẫn đánh thắng được địch.
Muốn vậy, phải hăng hái, chủ động, cương quyết, linh hoạt, mưu trí, sáng tạo, bí mật, bất ngờ.
Ngày hôm sau, một nguồn đáng tin cẩn báo về: Có triệu chứng quân nguỵ chuẩn bị rút khỏi quần đảo Trường Sa. Sau khi soát lại nguồn tin, Đại tướng điện tiếp cho Quân khu 5:
"thời cơ đánh các đảo thuộc khu vực Trường Sa lúc này rất thuận lợi. Chỉ đánh các đảo quân VNCH chiếm đóng. Các đồng chí ra lệnh đánh chiếm ngay.
Theo dõi, đôn đốc kiểm tra chặt và liền tù tù bẩm về Bộ".
Nhận các chỉ thị, mệnh lệnh của Quân uỷ và Bổ Tổng tư lệnh, đồng chí Hoàng Hữu Thái ra lệnh cho các tàu hải quân nghi trang cải dạng tàu đánh cá, khởi hành vào lúc trời chưa sáng.
Bằng công cụ nhỏ và ít, đối mặt với tàu chiến lớn của địch và đại dương bao la, quân ta đánh theo kiểu của mình: bí mật tiếp cận, nhanh chóng đổ bộ, bất thần đánh chiếm đích.
Đúng 4 giờ 30 phút sáng ngày 14-4, sau hơn 1 giờ tổ chức đổ bộ, ta nổ súng tiến công, nhanh chóng xoá sổ và bắt sống quờ quạng quân VNCH, phóng thích đảo Song Tử Tây, kéo lá cờ sơn hà lên đỉnh cột cờ trên đảo.
Tiếp đó, ngày 25-4, quân ta tiến công đánh chiếm đảo Sơn Ca. Ngày 27-4, ta giải phóng đảo Nam Yết và đảo Sinh Tồn. Ngày 28-4, quân ta giải phóng đảo Trường Sa, đảo An Bang, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong vòng nửa tháng với những cố kỉnh lớn nhất.
Ngay trong ngày 28-4, quân ta trên các đảo, trên các tàu chiến nhận được điện khen: "Quân uỷ Trung ương rất náo nức được tin quân ta đã chiếm các đảo thuộc Trường Sa. nồng nhiệt khen các đơn vị đã hoàn tất nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược".
Sức mạnh tiến công và nổi dậy của trận mạc trọng tâm cùng với sự chi viện to lớn của hậu phương làm cho thế và lực của quân và dân ta lớn mạnh vượt bậc. Tuyến phòng ngự từ xa của địch đã bị phá vỡ.
Một lãnh hải rộng lớn giàu tài nguyên với những đảo và quần đáo có vị trí chiến lược khôn xiết quan yếu đã thuộc chủ quyền của đất nước. Các cánh quân lớn dày dạn kinh nghiệm chiến đấu sẵn sàng đi vào trận tấn công hang ổ rút cuộc của địch.
Tháng 4/1975, Hải quân quần chúng Việt Nam phóng thích và tiếp quản các đảo Song Tử Tây, Sơn Ca, Nam Yết, Sinh Tồn, Trường Sa.
20 năm và 55 sớm hôm
Tại Tổng hành dinh, tấm bản đồ toàn miền Nam mau chóng trở thành cũ so với tốc độ phát triển của chiến sự. Các đồng chí cán bộ Tham mưu đã thay vào đó một bản đồ Nam Bộ tỷ lệ 1/200.000 chi chít những ký hiệu xanh, đỏ, miêu tả tình hình ta, địch mới nhất trên mặt trận trọng tâm, và một bản đồ Sài Gòn - Gia Định tỷ lệ 1/50.000.
Hàng mấy tháng liên tiếp chỉ đạo tác chiến kể từ chiến dịch Tây Nguyên, địa hình và thế trận của ta và địch, Đại tướng gần như đã trêu. Các bản đồ Nam Bộ và tỉnh thành Sài Gòn - Gia Định trải ra trước mắt, hôm mai gợi lên những nghĩ suy về cách đánh chiến lược trong trận quyết định rút cục.
Đi quanh chiếc bàn làm việc, nhìn vào tấm bản đồ từ mọi phía, Đại tướng nhớ lại năm xưa đứng trước sa bàn Điện Biên Phủ, nghĩ suy về cách đánh tập đoàn cứ điểm.
Hai sự kiện lịch sử có cách nhau hơn 20 năm có sự trùng hợp nhau kỳ lạ, cùng diễn ra trong 55 hôm mai và cùng giống nhau ở sự động não cao độ trong trận quyết đấu chiến lược rút cuộc, góp sức tìm ra cách đánh tối ưu nhằm giành thăng lợi lớn nhất với tổn thất chí ít.
Ngày 22-4, lần chung cục, kế hoạch tiến công Sài Gòn - Gia Định được Đảng uỷ và Bộ chỉ huy chiến dịch Hồ Chí Minh phê chuẩn và duyệt.
"Coup décisif" - Đòn quyết định
Ngày 26-4, Bộ Chính trị họp, giữa lúc công việc chuẩn bị mọi mặt từ Bộ thống soái vô thượng đến Bộ Tư lệnh và các đơn vị ở mặt trận trọng điểm cơ bản đã hoàn thành. Đồng chí Trường Chinh, vốn rất quan tâm cách đánh chiến lược, theo dõi chặt trận tổng đả kích và nổi dậy chung cục mà đồng chí gọi là "coup décisif" (Đòn quyết định).
Bộ Tổng tham vấn bẩm: Các binh đoàn chủ lực của ta đã triển khai trên các hướng. Các đơn vị chủ lực tại chỗ của B2 cũng đã vào vị trí, sau khi tác chiến tạo thế ở phía nam và tây nam Sài Gòn. Các lực lượng đặc công, biệt động và lực lượng của Thành đội Sài Gòn đã đứng sẵn ở ven đô, áp sát các đích được cắt cử.
Hàng trăm cán bộ và đội viên vũ trang vào đứng chân tại các "lõm" ở vùng ven và nội đô, chuẩn bị khởi động quần chúng. # nổi dậy khi chủ lực tiến công. Quân ta đang ở thế áp đảo. Lực lượng lãnh đạo ở cơ sở và lực lượng chính trị quần chúng. # đều đã sẵn sàng.
Năm đích quan trọng đã được Bộ chỉ huy chiến dịch Hồ Chí Minh xác định là: phi trường Tân Sơn Nhất, Bộ Tổng tư vấn VNCH, dinh Tổng thống VNCH, Biệt khu Thủ đô và nha Cảnh sát.
Về cách đánh, Bộ Tư lệnh chiến dịch chủ trương hình thành thế phong toả, cô lập địch trong thành phố, dùng lực lượng hợp trên từng hướng chia cắt, tiêu diệt địch ở bên ngoài, song song sử dụng một bộ phận quan yếu lực lượng tổ chức thành những mũi tập kích mạnh, thọc sâu đánh thẳng vào trung tâm Sài Gòn, đánh chiếm năm đích đã được xác định.
Từ đó, toả ra kết hợp với các đơn vị đặc công, biệt động, tự vệ đô thị và quần chúng nổi dậy, đánh chiếm quờ các mục tiêu quân sự, chính trị, kinh tế trong thành thị. Một số lực lượng đặc công, biệt động và lực lượng vũ trang tại chỗ được giao nhiệm vụ đánh chiếm và làm chủ các cầu, tham dự cùng các đơn vị hoả lực khống chế phi trường và các trận địa pháo của địch.
Phương châm là giao kèo chặt đẹp, tấn công nhđồng chí, hạn chế đến mức thấp nhất thương vong của bộ đội và tổn thất về tính mạng, tài sản của quần chúng.
Bộ Chính trị nghe đọc bức điện dài của đồng chí Lê Đức Thọ đề ngày 24-4, nói rõ tình hình ta và địch từ khi đánh Xuân Lộc đến lúc này.
quân nhân ta tiến vào phóng thích Xuân Lộc, cửa ngõ của Sài Gòn, ngày 21/4/1975. Ảnh: Tư liệu TTXVN.
Mười sư đoàn đưa vào trận mạc vừa mới tới nơi. chiến trận có một số khó khăn về hậu cần, nhưng kiên tâm của chiến trận là vừa đánh vừa bổ sung, khôn xiết cố gắng bảo đảm những điều kiện tối thiểu để khai mạc chiến dịch.
Địch chưa phán đoán được cách đánh của ta. Chúng bố trí ngăn chặn từ xa, có kế hoạch phá cầu nếu không giữ nổi. Ta đang chuẩn bị khẩn trương cho kế hoạch tiến công và nổi dậy. Dự kiến, trong tình huống xấu, như địch phá cầu, quân ta có kế hoạch khắc phục, làm cầu, hoặc tác chiến trong điều kiện không có xe tăng và pháo binh.
Sau khi rà soát lại lần cuối việc chuẩn bị cho trận đánh quyết định, cuộc họp kết thúc trong không khí nô nức, phấn chấn, kiên tâm, sẵn sàng đón tin thắng lợi.
Giờ phút quyết định đã điểm.
mặt trận Nam Bộ bùng lên như một cơn lốc.
Các hãng thông tấn trong nước và nước ngoài hoạt động hết tốc lực. tin tưởng.# dồn dập bay về, dồn hồ hết sự chú ý của dư luận thế giới vào một điểm nóng: Sài Gòn.
Thông tấn xã Việt Nam, Thông tấn xã giải phóng, các cơ quan thông báo đại chúng của cả hai miền liên tiếp loan tin chiến thi bằng A1 thắng. Trên báo và đài, hầu như thường còn chỗ cho các vấn đề nào khác ngoài tình hình cuộc Tổng tấn công và nổi dậy. Các cuộc thông tin thời sự lan đến trong từng nhà, từng thôn ấp. tiền phương càng sôi động, hậu phương càng háo hức, chờ.
Ở Hà Nội, các cơ quan Bộ Tổng tư lệnh thường trực 24 trên 24 giờ. Đốì với các cơ quan thông báo, báo chí, Tổng hành dinh ở khu vực "Nhà con rồng" là nơi cung cấp tin chiến sự nóng hổi nhất, nhanh chóng nhất, chuẩn xác nhất.
Cục Tác chiến phải dành riêng một số thời kì hiếm hoi để cùng Cục Tuyên huấn phát tin cho báo và đài. Các đồng chí Tổng tư vấn phó Hoàng Văn Thái và Cao Văn Khánh cùng Đại tướng thường trực ở Sở chỉ huy.
Các đồng chí thông báo, cơ yếu thay phiên nhau làm việc suốt ngày đêm. Cơm nước được mang đến tận nơi.
Nữ đội viên biệt động Sài Gòn Cao Thị Nhíp (bí danh Nguyễn kiên trinh) dẫn đường cho xe tăng Quân đoàn 3 tiến đánh sân bay Tân Sơn Nhất. Ảnh: Nhà báo Ngọc Đản.
Tối 27-4, Cục Tác chiến vắng tình hình chiến sự vùng ven Sài Gòn. Quân ta cơ bản thực hiện kế hoạch tác chiến chiến dịch trên các hướng.
Hướng bắc, Sư đoàn 312 (Quân đoàn I) chuẩn bị tiến công Bình Cơ, Bình Mỹ, tạo thế cho quân đoàn khai triển lực lượng ở vùng ven.
Hướng tây bắc, đồng chí Vũ Lăng, Tư lệnh Quân đoàn III dùng súng cối diệt các trận địa của địch. Sư đoàn 316 chặn địch ở Phú Mỹ và đông Trảng Bàng.
Hướng tây nam, đồng chí Lê Đức Anh cho quân áp sát đường số 10, chuẩn bị tiến công địch trên đường số 4, chia cắt Sài Gòn với đồng bằng sông Cửu Long, khai mạc cầu vượt sông Vàm Cỏ Đông, chiếm lĩnh vùng ven.
Hướng đông, cánh quân của đồng chí Lê Trọng Tấn tấn công căn cứ Nước Trong, chi khu quân sự Long Thành và thị xã Bà Rịa. Ở Nước Trong, địch cự, dùng tàu bay bắn phá đại, phản kích liên tiếp suốt cả ngày.
Sư đoàn 304 mở nhiều đợt tấn công mà vẫn chưa dứt điểm. kiên tâm của quân ta là phải thực hiện bằng được nhiệm vụ đánh chiếm cứ Nước Trong, nhất là việc triển khai trận địa pháo ở Nhơn Trạch để bắn vào cứ không quân Tân Sơn Nhất đúng thời điểm đã định.
Qua tình hình diễn biến chiến sự, Bộ Tổng tham vấn nhận xét: hướng đông, tuy địch phản kháng ngoan cố, nhưng nhìn chung có nhiều tiện lợi. Hướng bắc và hướng tây bắc chậm hơn một tí.
Hướng tây nam có thể tiến kịp các mũi khác. Hoạt động của quân ta trên đường số 4 đạt hiệu quả tốt, nếu phát triển mạnh hơn, sẽ tạo thêm điều kiện cho hướng bắc và tây bắc phát triển tiến công.
Đại tướng điện ngay cho đồng chí Lê Trọng Tấn:
"Cho biết ngay dự định nhịp phát triển vào nội đô, cả trong trường hợp đến đích sớm hơn thời gian quy định. Khi có dịp cụ thể thuận lợi, bảo đảm chắc thắng thì trđồng chí thủ phát triển. Nếu trận địa pháo 130 đặt xong ở Nhơn Trạch và bàn được vào Tân Sơn Nhất thì Sài Gòn sẽ rung động lớn".
(Dựa theo tư liệu từ Hồi ký Tổng hành dinh trong mùa xuân toàn thắng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Hồi ký Đại thắng mùa xuân của Đại tướng Văn Tiến Dũng và một số tư liệu khác).
(Còn tiếp)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét