Theo PGS.TS.BS. Hồ Sỹ Hùng, Phó Giám đốc Trung tâm tương trợ sinh sản nhà nước, để thăm khám cho một cặp vợ chồng vô cơ thầy thuốc nép phải khám cho cả hai người, bao gồm hỏi tiền sử bệnh, thăm khám lâm sàng và làm các xét nghiệm để tìm nguyên nhân. tuốt đều có các quy trình và hướng dẫn cụ thể tại các cơ sở khám chữa bệnh chuyên khoa.
Các xét nghiệm cần thiết đối với nam
Đối với người chồng thì việc thăm khám trước hết là về toàn thân như tầm vóc, đặc tính sinh dục phụ như lông, tóc, lông mu, lông nách, giọng nói, tiền sử bệnh có hệ trọng đến sản xuất như viêm nhiễm sinh dục, có từng mắc bệnh quai bị có biến chứng viêm tinh hoàn, lao sinh dục không… Bên cạnh đó, bắt cần thực hiện xét nghiệm mẫu tinh trùng, gọi là tinh lực đồ. Nếu có thất thường kèm theo có thể làm các xét nghiệm dò hỏi chuyên sâu khác như xét nghiệm nội tiết, đánh giá đứt gãy ADN của tinh trùng…
Xét nghiệm tinh lực đồ
Đây là một xét nghiệm quan yếu và cấp thiết nhưng đơn giản giúp đánh giá sơ bộ khả năng sản xuất của nam giới. Tuy nhiên, khi thực hành cần phải để ý, tinh dịch phải được lấy bằng tay (bằng cách thủ dâm). Không được dùng bao cao su để đựng tinh trùng vì bao cao su thường có chất diệt tinh trùng (có loại bao cao su chuyên biệt dành cho việc lấy tinh trùng). Người lấy mẫu phải rửa sạch tay trước khi thực hành nhưng không được rửa bằng xà phòng, vì xà phòng có thể làm chết tinh trùng. Cũng không nên lấy mẫu bằng cách giao phối và xuất tinh ngoài âm đạo vì sẽ bị mất một phần tinh dịch ban sơ rất nhiều tinh trùng và còn có thể bị lẫn các thành phần khác trong âm đạo.
thời khắc tốt nhất lấy tinh lực để xét nghiệm là sau khi kiêng giao cấu hoặc xuất tinh từ 2 đến 7 ngày.Nếu kiêng dưới 2 ngày, có thể giảm số lượng tinh trùng. Nếu kiêng trên 7 ngày, có thể giảm độ di động và tăng tỷ lệ tinh trùng chết.
Mẫu tinh khí nên được lấy ở phòng riêng gần phòng xét nghiệm, nếu lấy mẫu ở nơi khác thì phải mang mẫu đến phòng xét nghiệm không quá 1 giờ vì tinh khí đồ tốt nhất nên thực hành trong vòng 1giờ sau khi lấy mẫu. Nếu để lâu tinh trùng sẽ giảm độ di động và tăng tỉ lệ tinh trùng chết sẽ cho kết quả không chính xác. Nếu kết quả lần đầu thất thường, nên soát ít ra 2 lần, cách nhau chí ít 2 – 7 ngày giữa mỗi lần thẩm tra.
hiện thời chưa có nghiên cứu nào cho thấy việc ảnh hưởng lên sức khỏe của người nam do việc lấy tinh khí làm xét nghiệm. Một số nguyên tố ảnh hưởng đến kết quả tinh lực đồ nam giới như uống rượu, hút thuốc lá, ảnh hưởng của phóng xạ hoặc hóa chất, mẫu tinh dịch để trong môi trường lạnh, xuất tinh không hoàn toàn…
Xét nghiệm nội tiết
Xét nghiệm này được thực hành ở các trường hợp thiểu tinh nặng hoặc vô tinh để xem căn nguyên tại tinh hoàn hay là do rối loạn trục hạ đồi - tuyến yên - dịch hoàn.
Các xét nghiệm nội tiết phải làm là FSH, LH và testosterone. FSH do tuyến yên bài xuất ra theo từng xung nhịp trong ngày, có tác dụng kích thích sản sinh tinh trùng. Nếu chỉ số FSH cao chứng tỏ quá trình sinh tinh bị thương tổn và dịch hoàn không còn sinh tinh được nữa. Nồng độ FSH thấp gợi ý suy vùng hạ đồi, tuyến yên. LH cũng do tuyến yên tiết ra, có tác dụng kích thích tế bào Leydig sản xuất testosteron. thường nhật LH trong giới hạn từ 2 - 12 mIU/ ml. Nếu nồng độ LH tăng cao quá mức cũng có thể là do suy dịch hoàn nguyên phát, hội chứng Klinefelter, suy tế bào Sertoli. Testosteron chịu nghĩa vụ phát triển cơ thể trong thời kỳ dậy thì, đặc biệt là phát triển các đặc tính sinh dục thứ phát bao gồm phát triển dương vật, tinh hoàn, mọc râu và lông của thân thể, phát triển tiền liệt tuyến và hệ cơ, xương. Ngoài ra, testosteron cùng với FSH còn thi bằng lái xe a1 có tác động lên các ống sinh tinh bên trong dịch hoàn, kích thích các ống này sinh sản tinh trùng. Nếu testosteron thấp sẽ gây giảm phát triển lông, giảm ham muốn dục tình, liệt dương.
Đánh giá đứt gãy ADN của tinh trùng
Xét nghiệm này được thực hiện ở các trường hợp vô sinh, hiếm muộn nhưng có kết quả tinh khí đồ thất thường. Đứt gãy DNA tinh trùng làm giảm khả năng thụ tinh, giảm chất lượng phôi trong thụ tinh trong ống nghiệm dẫn đến giảm hiệu quả điều trị vô cơ.
Các xét nghiệm cần thực hành ở nữ
Đối với người vợ, việc thăm khám cũng rất quan trọng. Ngoài việc quan sát toàn thân về tầm vóc, các đặc tính sinh dục phụ cần khám phụ khoa phát hiện những tổn thương về đường sinh dục chủ yếu là tình trạng viêm nhiễm và các khối u phụ khoa, hình hoàng thái tử cung, độ thông của vòi trứng, xác định xem buồng trứng còn tốt không (hay còn gọi là dự trữ buồng trứng), các xét nghiệm chuyên sâu khác nữa tùy thuộc vào nguyên nhân bao gồm:
Xét nghiệm hormon tuyến giáp
Rối loạn hormon tuyến giáp (cường giáp hay suy giáp) có ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và mang thai, bởi vậy xét nghiệm này rất cấp thiết giúp tìm ra nguy cơ gây vô cơ ở nữ cũng như cho nhóm người mắc bệnh tuyến giáp muốn sinh con.
Xét nghiệm nội tiết
Đây là xét nghiệm được thực hiện để khảo sát tình trạng hoạt động của buồng trứng, sự phát triển nang noãn và khả năng dự trữ buồng trứng. Xét nghiệm nội tiết bao gồm xét nghiệm prolactin, hormon AMH, hormon FSH, hormon LH…
HormonAMH được sinh sản bởi các tế bào trong các nang nhỏ của buồng trứng. Nồng độ AMH cho biết khả năng dự trữ buồng trứng hoặc nếu nồng độ AMH thấp thì kết quả điều trị vô cơ cũng rất thấp.
Hormon FSH, đây là hormon chịu nghĩa vụ chính cho việc kích thích sản xuất trứng. Nếu nồng độ FSH cao thì khả năng dự trữ buồng trứng thấp, là một nguyên do gây vô sinh.
Hormon LH là một trong những nội tiết quan yếu cho quá trình sản xuất vì nó có thể can thiệp vào quá trình rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt, tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang, một duyên do gây hiếm muộn.
Những điều cần lưu ý
PGS.TS. BS. Hồ Sỹ Hùng cho biết, mỗi một phương pháp dò xét đều nhằm mục đích tìm ra được căn do của vô cơ để từ đó có phương pháp điều trị cụ thể. Việc dò hỏi ép phải được thực hiện cho cả hai người chứ không được thực hành cho mỗi người vợ. Mỗi cặp vợ chồng đều bắt phải được thăm khám và làm các xét nghiệm thường quy theo chỉ dẫn. Ngoài ra, tùy từng trường hợp cụ thể mà phải làm các xét nghiệm chuyên sâu khác.
Trong quá trình thực hành, với mỗi phương pháp thăm dò lại cần một lưu ý khác nhau, chẳng hạn để xét nghiệm tinh khí đồ thì người chồng cần tránh không quan hệ tình dục trước đó ít nhất từ 2 - 7 ngày, hay để chụp phim cho người đàn bà thì cần sau sạch kinh 3 - 5 ngày, cũng không được quan hệ dục tình trước đó, hay để xét nghiệm nội tiết thì phải làm vào đầu chu kỳ kinh…
Lê Phương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét